سینوس و سینوزیت چیست ؟

به حفره های هوایی که در استخوان صورت در قسمتهای گونه ،پیشانی و اطراف بینی قرار دارند سینوس گفته می شود .این حفره های کوچک هوا به وسیله پوشش نرم سلولی که به آن مخاط  می گویند احاطه شده است که به طورمعمول ترشحات اندکی دارند   واز طریق حلق یا بینی  تخلیه می شوند . فضای داخل سینوس ها از سلولهای مژکدار ظریفی تشکیل شده است . وظیفه مژک هایی که داخل فضای سینوس ها هستند این است که گرد و غبار و مواد خارجی و ذرات ریزی که از طریق تنفس وارد بینی می شود را به دام بیندازد و پس از در بر گرفتن این ذرات و ترکیب با ترشحات چسبناک داخل حفره های سینوس، آنها را از طریق منافذ کوچکی که به حفره بینی متصل است به سمت بینی هدایت کند.

اگر سینوس ها  ملتهب ومتورم شوند  درتخلیه ترشحات اختلال ایجاد می شود ،صورت ونواحی اطراف بینی متورم شده ،تنفس عادی مختل می شود وترشح مایع مخاطی افزایش میابد  دراین صورت غشاهای مخاطی سینوس متورم وملتهب می شوند وراه خروجی سینوس  گرفته شده وسینوسهای بسته  می شوند. سینوسهای که نمی توانند تخلیه شوند  عفونی میشوند و علامت عفونت از خود بروز می دهند که این علائم  عبارتند از ترشحات غلیظ زرد یا سبز رنگ ،تب ،تهوع ،گوش درد،گلو درد ،تورم اطراف بینی گونه ،چشم  یا پیشانی ، احساس گیجی ،تنگی تنفس

وظایف سینوس ها

یکی از وظایف سینوس ها محافظت از مغز و اجزای صورت  است .سینوس ها مانند سپری از ضربات مستقیم بر روی چشم ها و مغز جلوگیری می کنند از دیگر وظایف سینوس ها می توان به ذخیره هوای تنفسی که در داخل حفره های خود دارند اشاره کرد همچنین سینوس ها فضای استخوان جمجمه را سبک تر کرده و نیز عایق حرارتی برای چشم و مغز هم محسوب می شوند.

انواع سینوس

سینوسها بسته به محل قرارگرفتن آنها در استخوان جمجه یا صورت به چند دسته تقسیم می شوند.

• سینوس فکی
• سینوس پیشانی
• سینوس شب پره ای
• سینوس پرویزنی
• سینوسهای فکی : محل قرار گرفتن این سینوسها در استخوان گونه وزیر چشمها است . اگر بیمار احساس درد یا فشاردر ناحیه گونه ویا سر درد ودندان درد با هم داشته با شد مربوط به سینوسهای فکی می باشد . این سینوسها از بدو تولد در انسان وجود دارد وتکاملش تا هجده سالگی طول می کشد.
• سینوسهای پیشانی : جای قرارگرفتن این سینوسها در استخوان پیشانی  ، با لای چشمها  ودرمحدوده ابرو است .فشار  بالای چشمها وسر درد مربوط به سینوسهای پیشانی می باشد .سینوسهای پیشانی در کودکان زیر هفت سال وجود ندارد.پیدایش این سینوسها بعد از هفت سالگی است.
• سینوسهای اتموئید ویا پرویزنی : محل قرار گیری این سینوسها در استخوان پرویزنی وما بین بینی و چشمها است و به هنگام سینوزیت  درد وفشار در ما بین بینی و چشمها احساس می شود .این سینوسها مادر زادی هستند  وتا سن بلوغ به رشد خود ادامه می دهند
• سینوسهای شب پره ای : این سینوسها در کودکان زیر هفت سال وجود ندارد ودرسنین بلوغ ظاهر می شود .سینوسها شب پره ای در پشت سینوس پرویزنی وزیر غده هیپوفیز ودر مرکز استخوان جمجمه قراردارد .احساس درد و فشار در پشت چشمها مربوط به این سینوسها می باشد.

و اما سینوزیت چیست …

سینوزیت چیست ؟

اگر راه خروج فضای سینوسها که معمولا و به طور عادی پر از هوا هستند  در اثر سرما خوردگی بسته شود سینوسها ملتهب شده ومحیط مساعدی برای رشد قارچها ،باکتریها و ویروسها به وجود می آید در این صورت ترشحات سینوسها نمی توانند تخلیه شوند وبیمار دچار علائم سینوزیت می شود و احساس درد وفشار به خصوص دردهای ضرباندار بر روی صورت خود می کند .

سینوزیت حاد

اگرسینوزیت در ابتدای  مراحل شکل گرفتنش درمان نشود (حداکثر تا دو هفته ) سینوزیت حاد می شود.

سینوزیت حاد اغلب منشا ویروسی دارد ودر اکثر موارد از سرما خوردگی به وجود می آید.

سینوزیت حاد در ابتدای مراحل شروع (بین یک الی سه هفته ) کاملا قابل درمان است  وخوشبختانه  اکثر  سینوزیت ها  حاد و قابل درمان هستند . همه ما درطول زندگیمان حداقل یک بار به سینوزیت حاد مبتلا شده ایم ولی اگر  بعد از هشت هفته  به هر دلیلی سینوزیت درمان نشود سینوزیت  مزمن می شود.

سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن در اثر ابتلاء پی درپی به سینوزیت حاد به وجود  می آید .اگر سینوزیت حاد به موقع و به خوبی درمان شود  از بروز سینوزیت مزمن جلوگیری میشود .

سینوزیت مزمن گاهی تا سالها گریبان گیر بیمار می شود . تقریبأ ۲۰ درصد از افراد مبتلا به سینوزیت مزمن  به پولیپ بینی  هم مبتلا خواهند شد.

علائم سینوزیت مزمن

گرایش به سرما خوردگیهای مکرر یا آنفولانزا

وجود ترشحات چرکین در بینی به رنگ سبز یا زرد

دشواری تنفس

فقدان یا کاهش  حس بویایی

سردرد  در ناحیه پیشانی وابرو

پیشگیری از سینوزیت

اجتناب از مصرف دخانیات در موقع سرما خوردگی

چون سینوزیت در بیشتر موارد از ویروسها ی سرما خوردگی ایجاد می شود به هنگام سرما خورد گی از هوای آلوده و دخا نیات می دهند که این علائم  عبارتند از ترشحات غلیظ زرد یا سبز رنگ ،تب ،تهوع ،گوش درد،گلو درد ،تورم اطراف بینی گونه ،چشم  یا پیشانی ، احساس گیجی ،تنگی تنفس

استراحت کافی در موقع سرما خوردگی

استراحت کافی  به هنگام  سرما خوردگی  بدن شما رابرای مبارزه با میکربها مقاومتر می کند و بهبودی شما را سرعت  می بخشد.همچنین   تنفس  در هوای گرم و مرطوب حمام بخار یا سونا  باعث  رقیق تر شدن ترشحات  مخاطی  و تخلیه آسا نتر آن  می شود .

تخلیه مرتب بینی از ترشحات چرکین

پاکیزه نگه داشتن بینی از ترشحات چرکین تنفس را برای شما آسا نتر می کند .

نوشیدن  مقادیر بسیاری از مایعات برای رقیق ترشدن ترشحات  بینی و جایگزینی آب از دست رفته بدن درموقع سرما خوردگی ویا حمله های آلرژیک  بسیار مفید است .

استفاده از دستگاههای مرطوب کننده هوا

در موقع سرما خوردگی در صورت امکان هوا ی  منزل را به وسیله دستگاههای بخار زا مرطوب نگه داشته  تا سینوس هایتان به خوبی تخلیه شود و از گرفتگی آنها جلوگیری شود .

اسپری های استروئیدی نیز برای کاهش تورم

درمان سینوزیت مزمن

پزشکان اولین گزینه را برای درمان سینوزیت مزمن انتخاب آنتی بیوتیکها می دانند وآنتی هیستامینها  نیز برای کاهش واکنشهای آلرژیک توصیه  می شوند .استفاده از آنتی هیستا مین ها  ممکن است موجب  عارضه ترشح خشک و غلیظ شوند .

قدم بعدی برای بهبود سینوزیت مزمنی که به درمان دارویی جواب مثبت نداده است  جراحی های کم آسیب آندوسکپی  است .در این روش نوین راه خروج ترشحات  سینوس باز خواهد شد وترشحات به بیرون هدایت می شوند .

تفاوت آلرژی و سینوزیت چیست

گاهی ممکن است بیماران علائم آلرژی را به سینوزیت  ارتباط دهند در حالی که ترشحات آلرژی رقیق وبی رنگ است ولی ترشحات در سینوزیت غلیظ وبه رنگ زرد و یا سبز می باشد .گرچه ممکن است حفره های سینوس به وسیله ترشحات ناشی از آلرژی پر شود ولی برای درمان آلرژی  آنتی بیوتیک توصیه نمی شود  درحالی که برای بهبود  سینوزیت اولین قدم مصرف آنتی بیوتیکها است .

سینوزیت در کودکان

عفونت باکتریایی از شایع ترین عفو نت های سینوسی در کودکان بشمار  می آید .ودر اکثر موارد در اثر مقاومتی که بدن نسبت به باکتری از خود نشان می دهد پس ازگذشت سه روز علائم بیماری به خودی خود بهبود می بخشد  و معمولا پزشکان پس از گذشت سه روز ووجود تب وسرفه وعلائم آبریزش بینی ومخاط تیره درمان را شروع می کنند.

چون کودکان  به هنگام سرما خوردگی نسبت به  فین کردن وتخلیه شدید حلق وبینی  کمی از خود مقاومت  نشان می دهند ترشحات داخل سینوسها تخلیه نمی شوند و سینوسها عفونی  می شوند .

سینوسهای عفونی شده باعث التهاب مخاط بینی وبسته شدن راه ارتباطی بین سینوس وحفرهای بینی می شوند.

سینوزیت و مواد غذایی مفید

پرهیز از تحریک کننده های غذایی به هنگام سینوزیت ومصرف مواد غذایی مفید می تواند در بهبود علائم سینوزیت  اثر بخش باشد خوردن  سبز یجات تازه وسیر باعث بالا رفتن سطح ایمنی  بدن  شده  وسبب مبارزه با عفونت های سینوسی می شود.

افرد مبتلا به سینوزیت اگر تب داشته باشند  می توانند آب سبزیجات  تازه ویا میوه های تازه را به نسبت ۵۰ به ۵۰ با آب مخلوط  کرده وبنوشند تا تب شان فرو کش کند .

همه غذاهای پخته شده باید بطور تازه فقط برای یک وعده غذای  مصرف شود .

شما باید در رژیم غذایی خود مواد غنی از ویتامین A  را بگنجانید  چون این ویتامین به عنوان تهویه کننده غشا در سر وگلو شناخته شده است .

ویتامین Aدر برخی منابع ارزشمند مانند شیر کامل ،کشک،زرده تخم مرغ ،کدوتنبل ،هویج ،گوجه فرنگی ،انبه و سبزیجات با برگ تیره وجود دارد.

مصرف مقادیر بسیاری از مایعات به هنگام سرما خوردگی باعث مرطوب شدن  غشا های مخاطی شده و از خشکی آنها جلو گیری می کند.

غذاهای د ریای مانند ماهی که سر شار از امگا ۳  وهمچنین دانه ها،از ملتهب شدن سینوسها جلو گیری  کرده وبا خاصیت ضد التهابی خود سبب کاهش تورم سینوسها می شوند.

سینوزیت و مواد غذایی مضر

غذاهای سرخ شده و تند، شکر، قهوه، مواد غذایی نشاسته دار، آرد سفید، کیک، ادویه جات، ترشی جات قوی، نوشابه، سس مایونز و محصولات گوشت از جمله مواد غذایی مضر هستند که به هنگام سینوزیت باید از آنها پرهیز کرد.همچنین افراد مبتلا به سینوزیت که از تعادل PH رنج می برند باید رژیم غذایی خود رابیشتر به سمت قلیایی ببرند ومصرف نمک را به حداقل برسانند  چون وجود نمک در بدن به منزله اخراج کلسیم است واین درحالی است که کلسیم دارای یک اثر غلبه برالتهاب بافت است .