ترشحات پشت حلق یا خلط می تواند نتیجه ی آلرژی یا گلو درد باشد، اما دلایل متعددی برای ترشحات پشت حلق وجود دارد که نشان می دهد در داخل بدن شما چه اتفاقی می افتد. حتی وقتی شما سالم هستید، بدنتان به طور مداوم خلط تولید می کند – حدود 1.5 لیتر در طول روز. این ترشحات ها بیشتر مواقع بدون اینکه شما متوجه شوید از پشت حلق تان تخلیه می شوند. و مواقعی که بیمار هستید در پشت حلقتان جمع می شوند.
هنگام بیماری بدن شما لزوما مخاط بیشتری تولید نمی کند اما چون ثبات و روند تخلیه ی آن تغییر می کند شما ترشحات پشت حلق را بیشتر احساس می کنید. عوامل زیادی وجود دارد که روند تخلیه این ترشحات را تغییر دهد. مانند آلرژی یا مصرف شیر برای بعضی افراد.
در این مقاله ما شایع ترین دلایلی که باعث ایجاد ترشحات پشت حلق می شوند را مطرح می کنیم تا شما بهتر متوجه شوید که در داخل بدنتان چه اتفاقی می افتد.
دلایل ترشحات پشت حلق
دلایل زیادی وجود دارد که باعث تولید خلط در پشت گلو می شود. اما دلایلی که در زیر عنوان شده است جزو شایع ترین موارد آنها هستند:
آبریزش از پشت بینی به حلق
وقتی آبریزش از پشت بینی اتفاق می افتد. به نظر می رسد که مخاط در طول شب در گلو جمع شده و منجر به احتقان و تراکم در اول صبح می شود.
سرما خوردگی یا آنفولانزا
وقتی شما از سرماخوردگی یا آنفولانزا در مراحل اولیه رنج می برید، در حفره های بینی و پشت حلق، یک ماده ی مخاطی رقیق و شفاف ترشح می شود. وقتی سیستم ایمنی بدن مبارزه با ویروس ها را آغاز می کند، ماده ی مخاطی اولیه که رقیق بود غلیظ شده و به رنگ سبز یا زرد در می آید. این یکی از نشانه های سرما خوردگی ویروسی است.
آلرژی فصلی
هر ساله افراد بسیاری تحت تاثیر تغییرات فصلی قرار گرفته و دچار آلرژی می شوند. این تغییرات معمولا در اواخر زمستان شروع شده و تا تابستان ادامه پیدا می کنند. بر خلاف آنفولانزا، علائم آلرژی فصلی مانند سرفه، عطسه، خارش چشم و تولید ماده ی مخاطی در گلو معمولا همزمان با هم پدیدار می شوند. گرده ی درختان و گل ها یکی از عوامل اصلی در ایجاد آلرژی فصلی است و علائم آن معمولا تا زمان ناپدید شدن محرک ها ادامه خواهد داشت.
بارداری
در طول بارداری بسیاری از زنان علائمی مانند سرفه، عطسه و احتقان بینی را تجربه می کنند.
این علائم معمولا در دوران بارداری مشاهده می شود و مانند تهوع صبحگاهی و کمردرد بارداری طبیعی هستند.
استروژن یکی از هورمون هایی است که باعث ترشح مخاط شده و خلط های خیلی رقیق یا غلیط تولید می کند.
گلودردها
گلو دردها مانند گلودرد استرپتوکوکی، ورم لوزه، فارنژیت و لانژیت اغلب باعث ایجاد ماده ی مخاطی در گلو می شوند و این یکی از علائم معمول آنهاست.
بیماری های ویروسی
بیماری های ویروسی مانند سرخک، آبله مرغان، سیاه سرفه، مونونوکلئوز یا کروپ نیز ممکن است باعث ایجاد خلط در گلو شود. محرک هایی مانند دود سیگار، هوای آلوده، ترافیک یا دود های شیمیایی نیز ممکن است باعث ترشح بیش از حد مخاط شده و منجر به ته نشین شدن آن در دیواره ی گلو شوند. ایجاد خلط در گلو باعث بد بو شدن دهان نیز می شود چون شامل پروتئین هایی است که در آن باکتری های بی هوازی رشد می کند.
ماده ی مخاطی که با عفونت همراه 4 تا 6 هفته طول می کشد تا به طور کامل از بین برود اما در بعضی افراد ممکن است به چندین ماه هم بکشد. این ممکن است منجر به تولید باکتری شود و عفونت باکتریایی به دنبال عفونت ویروسی ایجاد شود.
واکنش نسب به داروها
بعضی از داروها اثرات نا مطلوبی دارند که باعث سرفه و تولید خلط در گلو می شوند. مهار کننده های ACE و بلاکر های آنژیوتانسین (sartans) ممکن است باعث تجمع خلط در گلو شوند. این داروها برای درمان فشار خون کاربرد دارند. می توانید با دکترتان در مورد تغییر داروهایتان صحبت کنید و به جای آن ها داروهایی مانند بلاکر های بتا یا بلاکر های کانال کلسیم استفاده کنید.
رینیت مزمن
رینیت های مزمن در بیشتر موارد ناشی از آلرژی بوده و علائم اصلی آنها ایجاد خلط و ترشح در گلو است. رینیت مزمن می تواند هر موقع که در معرض محرک ها و آلرژن هایی مانند گرد و خاک خانه قرار می گیرید شما را تحت تاثیر قرار دهد و فرقی نمی کند که چه موقع از سال باشد. رینیت مزمن با آلرژن ها فصلی مثل گرده افشانی گل ها عود نمی کند.
رفلکس لارنگوفارنژال
وقتی مواد اسیدی و غیر اسیدی معده، خلاف جهت جاذبه به سمت مری حرکت می کنند این بیماری رفلکس لارنگوفارنژال نامیده می شود. وقتی اسید معده به حلق شما می رسد، پوشش غشای مخاطی در حلق شما تحریک می شود و تولید خلط می کند.
برای جلوگیری از این مشکل، غذاهای چرب و تند نخورید و از مصرف محرک هایی مانند الکل اجتناب کنید. سر خود را در یک موقعیت رو به بالا قرار دهید به خصوص هنگام خواب.
پولیپ بینی
پولیپ ها غده های متورم غیر سرطانی هستند که در داخل حفره های بینی و سینوس ها پدیدار می شوند. آن ها علاوه بر اینکه باعث احتقان و آبریزش بینی می شوند، در هدایت مایعات از پشت بینی به حلق نیز نقش داشته و خلط ایجاد می کنند. برای کوچک کردن این پولیپ ها می توان از اسپری های بینی یا قطره های استروئیدی که برای این مشکل ساخته شده اند استفاده کرد.
در بعضی موارد که هیچ درمانی جوابگو نیست و پولیپ خیلی بزرگ هستند ممکن است برای حذف پولیپ به جراحی نیاز داشته باشیم.
موارد بسیاری وجود داشته است که پولیپ ها بعد از جراحی دوباره برگشته اند، به همین دلیل برای جلوگیری از برگشت پولیپ می توان از اسپری های بینی استفاده کرد. عامل ایجاد کننده ی پولیپ هنوز ناشناخته است. بیشتر التهابات مزمن در حفره های بینی، منجر به تورم پوشش داخلی در سوراخ های بینی می شود. این تورم ها تحت تاثیر جاذبه ی زمین سنگین شده و می افتند و در نهایت تبدیل به پولیپ می شوند. پولیپ ها معمولا در هر دو سوراخ بینی ایجاد می شوند و با گذشت زمان نیز سایز آنها افزایش پیدا کرده و بینی را مسدود می کنند.
علائم ترشحات پشت حلق
شما ممکن است همراه با ترشحات پشت حلق علائم دیگری را نیز مشاهده کنید که این علائم به دلایل ترشحات پشت حلق بستگی دارد. اغلب اوقات ترشحات پشت حلق ناشی از عفونت های باکتریایی، ویروسی و قارچی است. علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تب و لرز
- احتقان بینی
- سرفه
- آبریزش بینی
- خارش چشم
- سر درد
- و مشکلات تنفسی
علائم ترشحات پشت حلق به تنهایی شامل خلط، احتقان بینی، تنگی نفس، و سرفه ی همراه با خلط است.
غذاهای تشدید کننده یا از بین برنده ترشحات پشت حلق
مواد غذایی نقش مهمی در تولید این ترشحات ایفا می کنند. بعضی از غذاها می توانند ترشحات پشت حلق را تشدید کنند و بعضی دیگر آن را بهبود دهند. هرچند افراد مختلف با هم فرق می کنند و هر کس ممکن است به غذای خاصی حساسیت داشته باشد. در این جا بعضی از غذاهایی می تواند تولید این ترشحات افزایش دهد و بعضی از غذاهایی که در کاهش این ترشحات موثر است آورده شده است.
غذاهای تشدید کننده:
- محصولات لبنی مانند شیر، بستنی، ماست و پنیر، دوغ کره (این گونه مواد غذایی دارای پروتئینی به نام کازئین هستند که باعث افزایش خلط شده و به سختی هضم می شود)
- گوشت قرمز پر چرب و گوشت فرآوری شده
- محصولات دارای گلوتن- به خصوص برای کسانی که به گلوتن حساسیت دارند
- الکل
- کافئین- به خصوص انواعی که در نوشابه ها استفاده می شود
- چای های غیر گیاهی (به خصوص چای سیاه)
- میوه ها و سبزیجاتی مانند موز، کلم و سیب زمینی
- سویا- سویا یکی از مواد غذایی اصلی و گیاهی است که تولید خلط می کند. کسانی از خوردن محصولات لبنی و گوشتی امتناع کرده و از فرآورده های سویا استفاده می کنند، بیشتر مستعد ایجاد خلط در گلو هستند.
غذاهای کاهش دهنده:
- میوه و سبزیجاتی مانند سیر، کرفس، پیاز، جعفری، کدوی حلوایی، توت ها، پرتقال، سبزیجات، بروکلی، کلم و فلفل
- سوپ مرغ
- ماهی پر چرب مانند تن، سالمون، قزل آلا و شاه ماهی
- روغن زیتون
چه زمانی ترشحات پشت حلق خطرناک است؟
رنگ ترشحات پشت حلق شما یک شاخص قوی برای تشخیص شدت مشکل شماست. در حالت کلی ترشحات رقیق و بی رنگ بی خطر ترین نوع ترشحات است. رنگ های دیگر می تواند نشان دهنده عفونت خاصی در بدن شما باشد. در این قسمت دستور العمل هایی مطرح شده است که نشان می دهد مشکل شما چقدر جدی است.
رقیق و شفاف: نشانه ی سرما خوردگی و آلرژی، علاوه بر این دو مورد می تواند علائم یک داروی خاص یا واکنش شما به یک ماده ی غذایی باشد.
غلیظ و رنگی: اگر ترشحات پشت حلق شما خیلی غلیظ باشد، می باشد نشان دهنده ی خشکی محیط باشد که از سیستم های گرمایشی نشئت گرفته است. اگر این ترشحات سبز، زرد یا مایل به قهوه ای باشند، این نشانه ی عفونت باکتریایی است.
لرزش صدا در سینه: اگر این ترشحات به داخل سینه ی شما بر گردند، ممکن است مشکلی در بلع داشته باشید و ممکن است موجب لرزش صدا در سینه ی شما شود که می تواند نشانه ای از ذات الریه باشد.
احساس سوزش: اگر این ترشحات موجب سوزش گلوی شما می شود ممکن است ریفلاکس معده باشد.
توجه به موارد ذکر شده می تواند دید خوبی نسبت به سلامتی تان به شما بدهد و روش هایی هم برای بهبود مشکلتان به شما ارائه کند.
درمان ترشحات پشت حلق
مراقبت های اولیه
- قرقره کردن آب نمک. یک قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و کم کم قرقره کنید.
- نوشیدن مایعات فراوان. نوشیدن مایعات فراوان به از بین بردن ترشحات پشت حلق کمک می کند. می توانید نوشیدنی های زیر را امتحان کنید:
- چای به همراه لیمو و عسل. لیمو به از بین بردن ماده مخاطی کمک می کند و عسل نیز محافظ خوبی برای حلق شما ایجاد می کند
- سوپ گرم. سوپ مرغ می تواند به از بین بردن ماده مخاطی کمک کند. در این مورد بهتر است از سوپ رقیق استفاده کنید
- آب خنک. به حس تشنگی خود توجه کنید و آب فراوان بنوشید تا کاملا سیراب شوید
- بخور دادن. بخور درمانی کمک می کند که بخار از حلق و سینوس های شما عبور کرده و مقداری از مخاطی که در آنجا قرار گرفته را از بین ببرد. روش های زیر برای بخور پیشنهاد می شود
- بخور با یک حوله و یک کاسه آب داغ
- دوش آب گرم
- استفاده از یک بخار ساز
درمان با داروهای گیاهی
- استفاده از روغن اکالیپتوس. روغن اکالیپتوس مدت هاست که به عنوان یک داروی گیاهی برای از بهبود ترشحات پشت حلق استفاده می شود. موثرترین روش این است که قفسه ی سینه ی خود را با یک روغن حامل مثل روغن نارگیل چرب کرده و سپس با چند قطره روغن اکالیپتوس بمالید. این کار ممکن است شما را به سرفه بیندازد اما بعد از آن کمک می کند که ترشحات اضافی خارج شود.
- پودر زرد چوبه و آب. زرد چوبه یک ماده ی ضد عفونی کننده است. یک قاشق چای خوری زرد چوبه را در یک لیوان آب حل کنید و بنوشید تا دستگاه گوارش بهتر کار کنید. برای نتیجه ی بهتر این کار را چند بار تکرار کنید.
- خوردن غذاهای تند. برای از بین بردن ماده ی مخاطی غذاهای تند بخورید مثل فلفل، زنجبیل، سیر، ترب و …
درمان منشا ترشحات پشت حلق
شایع ترین بیماری هایی که در ایجاد ترشحات پشت حلق نقش دارند عبارتند از :
- سرما خوردگی
- آلرژی
- انحراف بینی
- پولیپ
- اثرات جانبی داروها
جراحی بینی و سپتوپلاستی برای درمان ترشحات پشت حلق
وقتی بدن شما ترشحات اضافی تولید می کند و این ترشحات به جای این که وارد بینی شوند از پشت بینی وارد حلق شما می شوند یعنی چیزی مانع جریان این ترشحات شده است. دلیل این مشکل می تواند سرما خوردگی، آلرژی، اثرات جانبی داروها، انحراف بینی و یا پولیپ باشد. اگر انحراف بینی یا پولیپ دلیل اصلی این اختلال باشد، راه درمان، جراحی بینی، سپتوپلاستی یا جراحی پولیپ است. اما اگر مشکل از جای دیگری نشئت گرفته باشد می توان با مراجعه به یک دکتر گوش و حلق و بینی و مصرف دارو آن را درمان کرد.
سلام
من چند ماهی هست ک فقط صبح ها وقتی از خواب پا میشم خلطم خونی هست دکتر رفتم گفته از انحراف بینیم هست میخواستم ببینم درسته ایا!؟؟
بله امکان داره بایدمعاینه بشید
با سلام،من سالهاست از پشت حلقم ترشحات فوق العاده غلیظ وشفاف و بی رنگ و بدبو دارم و به هیچ درمانی هم جواب نداده،ممنون میشم راهنماییم کنید
بینی من رو شما جراحی کردید از داخل بسته شده و خلط پایین نمیره. سوراخها بزرگ و کوچک هستن
داخل بینی خلط پایین نمیره سوراخها متفاوت هستن و از بیرون کج هست تنفس هم نمیتونم بکنم از دهان انجام میدم چیکار باید؟؟؟ بکنم از کارتون اصلا راضی نیستم
با سلام من لثه ام و سرم پراز خلط هست که از حلقم وارد لثه ام میشه در حدی که سرم و صورتم باد میکنه چندین دکترین هیچ مشکلی نداره آیا این راهکاری داره؟