بیهوشی روند بازگشت پذیرِ از دست دادن هوشیاری بیمار طی عمل جراحی است. کاربرد بیهوشی بسیار شایع است اما نحوه اثرگذاری آن را هنوز نمی توان به طورکامل درک کرد.
به طور کلی، بیهوشی نوعی کماست که بر اثر تاثیرات دارو به وجود آمده و با خواب بسیار متفاوت است. این دارو ها بیمار را بی توجه و بیهوش می کنند.
عوارض کوتاه مدت
در روند بیهوشی از چندین داروی بیهوشی استفاده می شود که می تواند در برخی افراد عوارض جانبی به جا بگذارد. متخصص بیهوشی درباره ی عوارض جانبی که ممکن است پس از بیهوشی به آن دچار شوید با شما صحبت می کند و همچنین اقداماتی که برای کاهش این عوارض باید صورت گیرد را به اطلاعتان می رساند.
برخی از عوارض بیهوشی که ممکن است بیمار بعد از به هوش آمدن به آن دچار شود عبارت است از:
- احساس بیماری یا حالت تهوع
- سرگیجه یا احساس ضعف
- احساس سرما یا لرز کردن
- سردرد
- خارش
- کبودی و درد
- مشکل دفع ادرار
- درد در نقاط مختلف بدن
عوارض بیهوشی معمولا برای مدت طولانی در بدن باقی نمی مانند اما در صورت لزوم برخی قابل درمان هستند. در صورتی که پس از جراحی هر یک از این عوارض را تجربه کردید، به پرستار یا شخص مسئول اطلاع دهید.
عوارض بلند مدت
بیشتر افراد عوارض بلند مدت بیهوشی را تجربه نمی کنند اما با این حال افراد مسن تر ممکن است عوارضی داشته باشند که بیشتر از چند روز باقی بماند که شامل:
- هذیان گویی پس از جراحی: برخی افراد ممکن است پس از عمل گیج و از خود بیخود شوند و حتی برخی چیز ها را به خاطر نیاورند. این حالت ثابت نیست و ممکن است از بین رفته و دوباره بازگردد اما معمولا پس از یک هفته از بین می رود.
- اختلال شناختی پس از جراحی: برخی افراد ممکن است پس از جراحی دچار اختلالات حافظه ای یا دیگر مشکلات شناختی شوند.
برخی مطالعات نشان می دهد که افراد بالای ۶۰ سال بیشتر مستعد اختلالات شناختی پس از جراحی هستند.
همچنین در صورتی که شرایط زیر را دارید ممکن است احتمال دچار شدن به این اختلالات بیشتر شود:
- سابقه ی سکته ی مغزی
- بیماری قلبی
- بیماری ریوی
- بیماری آلزایمر
- بیماری پارکینسون
عوارض بیهوشی در دوره ی بارداری
در بیشتر موارد پزشکان توصیه می کنند که در طول دوره ی بارداری از بیهوشی خودداری شود اما در صورت لزوم باید یکی از انواع مناسب بیهوشی برای او انتخاب شود. برخی از انواع بیهوشی، عوارض خفیفی مانند فشار خون پایین، خارش های جزئی، سردرد و واکنش های یک آلرژی را به دنبال دارند. در صورتی که این عوارض تشدید شده و یا غیر قابل کنترل شدند سریعا با اورژانس یا پزشک خود تماس بگیرید.
برخی از خطرات استفاده از بیهوشی برای زنان باردار عبارت است از:
- بالا رفتن خطر سقط خصوصا اگر جراحی مربوط به بخش های زنانه بوده و در سه ماهه ی اول یا دوم بارداری نیز انجام شود.
- در صورتی که زنان باردار در طول جراحی بیهوش شوند، خطر مرگ و میر ناشی از مشکلات تنفسی در مادران تا دو برابر افزایش می یابد.
- بیهوشی در بارداری می تواند جریان خون رحم را کاهش داده که ممکن است برای سلامت جنین مضر باشد. به علاوه بیهوشی ممکن است باعث افسردگی نوزادان شود.
- تورفتگی دستگاه تنفسی در نوزادان، که ممکن است خطر ذات الریه را افزایش دهد. ذات الریه در نوزادان می تواند کشنده باشد به همین علت باید مطمئن شوید که فرشته ی کوچک شما از این شرایط مستثناء است.
- مواد بیهوشی می تواند سموم بدن را افزایش دهد و منجر به ایجاد مشکلاتی برای زنان باردار شود.
به طور کلی باید به توصیه های پزشک درباره بارداری عمل کرد. در صورتی که در مراحل ابتدایی بارداری هستید سعی کنید از هر درمانی که نیازمند بیهوشی یا بیحسی موضعی است، خودداری کنید.
ارتباط میان بارداری و جراحی بینی چیست؟
چه عواملی می توانند ریسک عوارض را بالا ببرند؟
بیهوشی برای بیشتر افراد خطری ندارد اما خود روند جراحی است که بیمار را در معرض خطر قرار می دهد. البته در این بین افراد مسن تر و بیمارانی که عمل های طولانی دارند بیشتر در معرض دچار شدن به عوارض و عواقب بد بیهوشی هستند.
در صورتی که هر یک از شرایط زیر را تجربه کردید به پزشک خود اطلاع دهید زیرا این شرایط می توانند روی روند درمان، طی طول جراحی یا پس از آن تاثیر بگذارند.
- سابقه ی واکنش های جانبی به بیهوشی
- آپنه خواب
- تشنج
- چاقی
- فشار خون بالا
- دیابت
- بیماری قلبی
- بیماری ریوی
- بیماری کلیوی
- حساسیت یه داروها
همچنین در حالت های زیر نیز باید به پزشکتان خبر دهید.
- سیگاری هستید.
- به صورت سنگین الکل مصرف می کنید.
- از دارو های رقیق کننده ی خون استفاده می کنید.
آیا امکان به هوش آمدن در طول جراحی وجود دارد؟
برخی افراد که قرار است در حین جراحی بیهوش باشند این نگرانی دارند که آیا امکان دارد در حین عمل به هوش آیند و یا به طور کامل هوشیاری شان را از دست نداده و متوجه اطراف باشند؟ اما در پاسخ باید گفت که به هوش آمدن در حین جراحی بسیار مورد نادری است. متخصصان بیهوشی در طی جراحی تمام توجهشان به هوشیاری بیمار است و از هر روشی برای جلوگیری از به هوش آمدن وی استفاده می کنند.
چگونه عوارض بیهوشی را کاهش دهیم؟
مهمترین عامل برای جلوگیری از عوارض بیهوشی حضور متخصص بیهوشی در طول درمان می باشد. متخصص بیهوشی پزشکی است که تخصص وی در بیهوشی، مدیریت درد و مراقبت های پزشکی می باشد.
قبل از جراحی با متخصص بیهوشی خود ملاقات کنید و درباره ی سوابق پزشکی، عادات بهداشتی و نحوه زندگی تان با وی صحبت کنید. این عوامل می تواند به متخصص بیهوشی اطلاعاتی درباره ی نحوه ی واکنش شما به بیهوشی بدهد و ریسک دچار شدن به عوارض را کاهش دهد. این ملاقات فرصت خوبیست تا سوالاتتان را مطرح کرده و بدانید در اتاق عمل چه در انتظار شماست.
